Operationele oceanografie (verder afgekort als OO) is de kernactiviteit van EuroGOOS, een Europese vereniging van instituten, overheden en agentschappen toegewijd aan OO. OO wordt gedefinieerd als de activiteit van systematische en lange termijn routinemetingen van fysische, chemische en biologische aspecten van zeeën, oceanen en bijhorende atmosfeer en de snelle interpretatie en verspreiding van deze data. De belangrijkste producten van OO zijn beschrijving van de huidige en voorbije toestand van de zee en voorspellingen van de toekomstige toestand.De doelstelling van deze studie is de haalbaarheid en wijze van Belgische deelname aan EuroGOOS te onderzoeken. Daarvoor is eerst de nodige informatie verzameld over de positie, doelstellingen, en aanpak van EuroGOOS. Daarnaast is een inventarisatie van Belgische expertise opgesteld en een analyse gemaakt van de Belgische situatie en van de valorisatiemogelijkheden.Uit de analyse van de Belgische expertise bleek dat een groot deel van deze expertise gesitueerd is aan de universiteiten en zich vooral concentreert in de klassieke domeinen: geologische en fysische oceanografie en de daaraan gekoppelde modellering. Anderzijds dient wel opgemerkt te worden dat er een behoorlijk potentieel aanwezig is in de biologische en chemische domeinen en remote sensing. Voor de biologisch-chemische oceanografie dient naar de toekomst extra aandacht gegeven te worden aan de ontwikkeling van de operationele en technologische kanten (dwz ontwikkeling van sensors, van langdurige monitoring systemen en van operationele ecosysteemmodellen). Voor remote sensing kan de bestaande expertise voor terrestrische observaties aangepast en ontwikkeld worden voor specifieke oceanografische observatie. Een belangrijke conclusie was ook dat de technologische expertise in België over alle domeinen relatief zwak ontwikkeld is.Op basis van de analyse van de Belgische expertise, de noden in OO, de specifieke Belgische situatie (o.a. de federale en regionale bevoegdheden en bestaande instanties) en de verwachtte voordelen van verdere participatie in netwerken van OO hebben geleid tot het voorstel dat deelname aan EuroGOOS het best de vorm aanneemt van vertegenwoordiging vanuit een op te richten Task Team Operationele Oceanografie. Verschillende opties voor de beleidsmatige positionering van dit Task Team worden besproken.Uit deze studie is ook gebleken dat België deel dient te blijven uitmaken van de internationale gemeenschap en netwerken van oceanografen. Het engagement ten opzichte van internationale monitoring systemen en de wederzijdse baten van data-uitwisseling zijn hierbij belangrijke factoren. Hoewel het zeer moeilijk blijkt om de directe economische voordelen van deelname te bepalen, zijn indirecte voordelen duidelijk: verhoging van de visibiliteit van Belgische expertise, mogelijke jobcreatie en uitbreiding van de expertise in operationele expertise, deelname aan internationale projecten, en beperking van de schade aan mens en milieu. Ook voor het aanbieden van huidige en toekomstige producten aan eindgebruikers, gaande van de academische wereld tot klanten in industriële domeinen zoals scheepsvaart of offshore activiteiten en gewone burgers, is en blijft Belgische deelname belangrijk. |
